Rozmowa z 

Bogdanem Mizerskim,

kontrabasistą i kompozytorem

Marcin Mońka: Esej to forma najczęściej zarezerwowana dla literatury, postanowiliście jednak razem rozszerzyć ją o muzykę. Dlaczego?

Bogdan Mizerski: Poszukujemy połączenia słowa z dźwiękiem, dwóch równoległych warstw i strumieni, które czasami idą razem, w parze, a czasami się rozchodzą. Zawsze jednak prowadzą dialog. To ta rozmowa jest najistotniejsza. 

Jak „nawiązuje się” ten dialog?

– Rozpoczyna się w chwili, gdy Tadeusz przynosi teksty, ja siadam nad nimi i myślę o muzyce. Tak powstało kilkadziesiąt programów, które prezentowaliśmy w różnych miejscach. Osiem z nich zostało wydanych na płytach. Przez lata mieliśmy przyjemność współpracować z wieloma fantastycznymi muzykami. 

Także młodszego pokolenia, jak grający na puzonie Fryderyk, Pana syn.

– Kiedy pojawia się różnica kilkunastu albo kilkudziesięciu lat, dodaje to wszystkim skrzydeł, czuć dodatkowe wiązki energii. Gdy gramy w większym niż duet składzie, udaje się utkać tę muzyczną materię jeszcze różnorodniej. Stąd mamy elementy freejazzowe, elektronikę, muzykę współczesną. Z Fryderykiem możemy sobie pozwolić na eksperymenty, bo nie jest on człowiekiem ze świata jazzu, a raczej muzyki klasycznej i opery. W „Drzewie Aniołów” występuje też Joasia Kściuczyk-Jędrusik, wspaniała śpiewaczka operowa. Współpracujemy z Ewą Satalecką, która jest odpowiedzialna za stronę wizualną. 

We Wrocławiu zaprezentujecie projekt o Williamie Blake’u. Dlaczego warto poznawać jego twórczość? 

– Ci mistrzowie leżą na półkach księgarń i bibliotek. Zawdzięczamy Tadeuszowi, który w swoich utworach nawiązuje do Blake’a, Ginsberga, Thoreau, Swedenborga, Angelusa Silesiusa, że pojawiają się na scenie. Uwielbiam pracować ze słowem, zawsze czekam na kolejny jego tekst. Za każdym razem jest to dla mnie rodzaj szkoły, pracując nad naszymi esejami, wiem, że to ważna nauka. I myślę, że takie doświadczenia poznawcze udzielają się też publiczności. Poza tym tworzę sporo własnych rzeczy, łączących słowo z dźwiękiem. Wracam do Witkacego, który jest dla mnie istotny, sięgałem po utwory Norwida, księdza Twardowskiego, Karola Wojtyły, Księgę Psalmów. To podobne doświadczenia. 

To nie pierwsza Pańska wizyta na Nowych Horyzontach?

– Mam przyjemność grać na festiwalu po raz trzeci, poprzednio dwukrotnie w czasach, gdy odbywał się w Cieszynie. Nasze koncerty są nasycone przekazem słownym, a co za tym idzie, wymagają skupienia także od nas, wykonawców. Dlatego zawsze interesuje nas kontekst. A festiwal filmowy jest świetnym kontekstem.

Bo przecież ma Pan również filmowe doświadczenia...

– Z Tadeuszem zrobiliśmy na przełomie lat 80. i 90. muzykę do filmu „Tygrys” w reżyserii Joli Ptaszyńskiej, i tam w ogóle po raz pierwszy pojawiło się określenie „esej na głos i kontrabas”. Doświadczeń filmowych miałem zresztą nieco więcej, moja muzyka była obecna w filmach poświęconych malarzom i sztuce. Poza tym uwielbiam kino Bergmana, filmy animowane, filmy nieme z lat 20. Zdarzyło się nawet, że grałem muzykę do „Gabinetu doktora Caligari”. 

Myślę, że tworzę muzyką wizyjną, nie chcę powiedzieć, że jest to muzyka halucynogenna. Poruszam się z nią po pewnych tajemnych rejonach. A eksperymentując z kontrabasem i poszukując nowych brzmień czysto muzycznych, otwieram furtkę do kolejnych światów wyobraźni. To wszystko naturalnie kojarzy mi się z filmem. 

Rozmawiał Marcin Mońka