reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Vasko Popa
zdjęcia:		Oktavijan Miletić
montaż:		Kleopatra Harisijades
muzyka:		Dušan Radić
produkcja:		Zastava Film
właściciel praw:		Zagreb Film
źródło kopii:		Austrian Film Museum
język:		serbski
barwa:		kolor

Album pszczelarza to pierwszy z serii krótkich metraży Makavejeva z 1958 roku poświęconych jugosłowiańskiej sztuce ludowej, nakręconych na podstawie scenariuszy Vaska Popy. Film, zrealizowany w Muzeum Etnograficznym w Lublanie, pokazuje wyjątkowe na skalę europejską słoweńskie polichromowane ule z XVIII i XIX wieku. Impresyjne zdjęcia prowadzą nas przez bogatą ikonografię malarskich przedstawień, a komentarz tworzy z nich wciągającą, chwilami nawet dowcipną opowieść.

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Dušan Makavejev
zdjęcia:		Dušan Makavejev
producent:		Jure Ruljancić
produkcja:		Zagreb Film
właściciel praw:		Zagreb Film
źródło kopii:		Jugoslovenska Kinoteka
język:		serbski
barwa:		cz.-b.

Makavejev chętnie portretuje dzieci. Co to jest rada zakładowa? to jeden z jego krótkich filmów, których są bohaterami. Chłopiec i dziewczynka zwiedzają fabrykę czekolady. Poznają tajniki produkcji słodyczy oraz dowiadują się, jak zorganizowana jest praca. Mogą sobie pozwolić na więcej niż dorośli… Na przykład na ziewanie podczas spotkania z radą zakładową.

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Vlada Bulatović-Vib
zdjęcia:		Vladeta Lukić
montaż:		Marko Babac
obsada:		Mija Aleksić
produkcja:		Zagreb Film
właściciel praw:		Dušan Makavejev
źródło kopii:		FARS
język:		serbski
barwa:		cz.-b.

Parodia bajki o Królewnie Śnieżce oparta na tekście Vlady Bulatovicia. Makavejev łączy surrealistyczny klimat z retoryką komunistyczną, wykorzystując biurokratyczną nowomowę. Bajkę opowiada słynny jugosłowiański aktor, Mija Aleksić.

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Dušan Makavejev
zdjęcia:		Vojislav Lukić
montaż:		Marko Babac
muzyka:		Zoran Simjanović
obsada:		Mirjana Vacić
produkcja:		Kino Klub Beograd
właściciel praw:		Dušan Makavejev
język:		bez dialogów
barwa:		cz.-b.

Już we wczesnych filmach krótkometrażowych Makavejev ujawnia swoje ironiczne spojrzenie na jugosłowiańską rzeczywistość. Młoda kobieta próbuje kochać się z parkowym posągiem przedstawiającym półleżącego nagiego mężczyznę. Lecz mimo usilnych prób wzbudzenia w pomniku namiętności – ten pozostaje zimny i nieczuły.

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Vasko Popa
zdjęcia:		Oktavijan Miletić
montaż:		Lida Braniš
muzyka:		Dušan Radić
produkcja:		Zastava Film
właściciel praw:		Zagreb Film
źródło kopii:		Austrian Film Museum
język:		serbski
barwa:		kolor

Dziewięciominutowy film przedstawia serbską ludową sztukę nagrobkową. Kamienne płyty zdobione polichromowanymi płaskorzeźbami, łączącymi ikonografię chrześcijańską z motywami zaczerpniętymi z życia codziennego. Montaż jest dostosowany do muzyki, a oprócz świętych Makavejev pokazuje na przykład zbliżenia ślimaków pełzających po nagrobkach. Podobno zaintrygowało to Johna Griersona, który zaprezentował krótkometrażówkę w swoim telewizyjnym programie The Wonderful World.

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Dušan Makavejev
zdjęcia:		Aleksandar Petković, Vojislav Lukić
montaż:		Marko Babac
muzyka:		Zoran Simjanović
obsada:		Dragan Ivkov, Anja Baškovac
produkcja:		Kino Klub Beograd
właściciel praw:		Dušan Makavejev
język:		bez dialogów
barwa:		cz.-b.

Jeden z pierwszych filmów Dušana Makavejeva, zrealizowany w amatorskim klubie filmowym w Belgradzie, jest opowieścią o sile wyobraźni i rozczarowaniu rzeczywistością. Włóczęga Antoni błądzi po mieście – sztuczkami zabawia dzieciaki na podwórku, w końcu trafia przed witrynę sklepu z konfekcją, gdzie stoi manekin. Odgrywając przed nim swoją pantomimę, dostrzega, że kukła zamienia się w kobietę. Spotkanie uniemożliwia jednak szyba wystawowa…

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Vasko Popa
zdjęcia:		Oktavijan Miletić
montaż:		Lida Braniš
muzyka:		Dušan Radić
produkcja:		Zagreb Film
właściciel praw:		Zagreb Film
źródło kopii:		Austrian Film Museum
język:		serbski
barwa:		kolor

Dywany od wieków były tkane przez wiejskie kobiety – tak zaczyna się kolejna etnograficzna impresja Makavejeva. Śniące kolory pokazują wzory pojawiające się na ludowych kilimach. Zbliżenia podkreślają ich fakturę i żywe barwy, przenikające się zdjęcia tworzą zaś wyabstrahowane obrazy geometrycznych, roślinnych i zwierzęcych motywów. Kolorowych jak sny.

reżyseria:		Dušan Makavejev
scenariusz:		Dušan Makavejev
zdjęcia:		Marko Babac
montaż:		Marko Babac
obsada:		Jovan Ćirilov, Mila Radosavljević
produkcja:		Kino Klub Beograd
właściciel praw:		Dušan Makavejev
język:		bez dialogów
barwa:		cz.-b.

Amatorska krótkometrażówka Makavejeva, zainspirowana eksperymentalnym filmem Roberta Floreya i Slavka Vorkapicha The Life and Death of 9413, a Hollywood Extra z 1928 roku, opowiada historię człowieka, który całe swoje życie jest kontrolowany przez anonimowych urzędników. Tytułowa pieczęć dokumentuje kolejne etapy – od narodzin do śmierci. Krytyka biurokracji i władzy nad jednostką, nawiązująca do stylistyki kina niemego.

Informacje o reżyserze

Dušan Makavejev

Serbski reżyser i scenarzysta, związany z jugosłowiańską Nową Falą. Urodził się w 1932 roku w Belgradzie (Królestwo Jugosławii). Studiował psychologię na Uniwersytecie w Belgradzie, a następnie reżyserię w belgradzkiej Akademii Teatru, Filmu, Radia i Telewizji. W latach 50., podczas studiów uniwersyteckich, podobnie jak jego francuscy rówieśnicy z kręgu Nowej Fali, zajmował się krytyką filmową; współpracował z klubem filmowym Beograd, próbował także swoich sił w teatrze jako aktor i reżyser. Pierwsze amatorskie filmy krótkometrażowe Makavejev realizował od 1953 roku. Jako uważny obserwator rzeczywistości odnalazł się w dokumencie, który w znaczący sposób wpłynął na jego metodę twórczą. Autorski „charakter pisma” widać w długometrażowym debiucie Człowiek nie jest ptakiem z 1965 roku. Jego czwarty pełny metraż, film WR – tajemnice organizmu (1971), wzbudził wiele kontrowersji, powodując nawet to, że reżyser naraził się jugosłowiańskim władzom. Makavejev wyemigrował wówczas do Francji i przez blisko 20 lat pracował za granicą; odwiedzał Stany Zjednoczone, m.in. na zaproszenie fundacji Francisa Forda Coppoli. Do ojczyzny powrócił w latach 90., dziś mieszka w Belgradzie i Paryżu. Jego filmy były prezentowane na najważniejszych festiwalach filmowych (Cannes, Berlinale). Zasiadał w jury festiwali w Berlinie (1970) i Wenecji (2004). W 1998 roku otrzymał nagrodę specjalną na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w São Paulo.

Filmografia

1953 Jatagan mala (doc., short)

1955 Pieczęć / Pečat / The Seal (short)

1957 Rozbite lustro Antoniego / Antonijevo razbijeno ogledalo / Anthony’s Broken Mirror (short)

1958 Nie wierzcie w pomniki / Spomenicima ne treba verovati / Don’t Believe in Monuments (short)

1958 Album pszczelarza / Slikovnica pčelara / Beekeeper’s Scrapbook (doc., short)

1958 Śniące kolory / Boje sanjaju / Colors Are Dreaming (doc., short)

1958 Przeklęte święto / Prokleti praznik / Damned Holiday (doc., short)

1959 Co to jest rada zakładowa? / Što je radnički savjet? / What Is a Workers’ Council? (short)

1961 Edukacyjna bajka / Pedagoška bajka / Educational Fairy Tale (short)

1961 Ene, due, rabe / Eci, pec, pec / One Potato, Two Potato (short)

1961 Uśmiech ’61 / Osmjeh ’61 / Smile ’61 (short)

1962 Miss Piękności ’62 / Ljepotica ’62 / Miss Beauty ’62 (doc., short)

1962 Film o książce / Film o knjizi A.B.C. / Film About a Book (short)

1962 Pochód / Parada / Parade (doc., short)

1962 Precz z płotami / Dole plotovi / Down with the Fences (short)

1964 Nowe zwierzę domowe / Nova domača životinja / New Domestic Animal (doc., short)

1964 Nowa zabawka / Nova igračka / New Toy (short)

1965 Człowiek nie jest ptakiem / Čovek nije tica / Man Is Not a Bird

1967 Miłosny przypadek, czyli tragedia telefonistki / Ljubavni slučaj ili tragedija službenice P.T.T. / Love Affair, or the Case of the Missing Switchboard Operator

1968 Bezbronna niewinność / Nevinost bez zaštite / Innocence Unprotected (doc.)

1971 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (short)

1971 WR – tajemnice organizmu / W.R. – Misterije organizma / WR: Mysteries of the Organism

1974 Sweet Movie

1974 Politfuck (as Sam Rotterdam, segment in Wet Dreams)

1981 Czarnogóra, czyli perły i wieprze / Montenegro / Montenegro – Or Pigs and Pearls

1985 Coca-Cola Kid / The Coca-Cola Kid

1988 Manifest / Manifesto

1993 Goryle kąpią się w południe / Gorila se kupa u podne / Gorilla Bathes at Noon

1994 Dziura w duszy / Rupa u duši / A Hole in the Soul (doc.)

1995 Duńskie dziewczyny pokazują wszystko / Danske piger viser alt / Danish Girls Show Everything (co-dir.)

Opracowanie: Marta Miś