The Te Kooti Trail (1927), klasyk nowozelandzkiego kina niemego w reżyserii Rudalla Haywarda w 1984 roku znalazł się w zbiorach The New Zealand Film Archive, instytucji powołanej do tego, by kolekcjonować, chronić i dysponować dziedzictwem filmowo-telewizyjnym Nowej Zelandii. Film został poddany gruntownej renowacji, która trwała 10 lat, przynosząc Archiwum prestiżowe wyróżnienie Haghefilm Award. Pierwsza projekcja odnowionej wersji odbyła się podczas włoskiego festiwalu kina niemego Le Giornate del Cinema Muto w Pordenone w 2001 roku.
 

W latach 20. i 30. XX wieku Nowa Zelandia stała się kolonią Hollywoodu. Ekipy z amerykańskiej fabryki snów przyjeżdżały kręcić filmy w dziewiczych nowozelandzkich plenerach. Do kin trafiały głównie hollywoodzkie produkcje. Rodzime kino miało zatem utrudnione zadanie. Jeden z jego pionierów - Rudall Hayward (1900-1974) zafascynowany nowozelandzką historią - szczególnie konfliktami okresu intensywnej kolonizacji między 1840 a 1870 rokiem - widział w niej dramaturgiczny potencjał równy temu, który rozgrzewał wyobraźnie amerykańskich twórców, opowiadających o losach osadników na amerykańskim Dzikim Zachodzie. By nakręcić The Te Kooti Trail założył firmę producencką Whakatane Films Ltd, korzystającą z kapitału lokalnego biznesu. Jako aktorów zatrudnił pochodzacych z okolicy naturszczyków. Hayward w swoim filmie odwoływał się do autentycznych wydarzeń, związanych z legendą Te Kooti'ego Arikirangi Te Turuki, przywódcy Maorysów w wojnach z Brytyjczykami, opisanych w serii artykułów przez Franka Bodle, zainspirowanego książką The New Zealand Wars historyka Jamesa Cowana. Hayward połączył dramatyczną historię kraju z wątkami komediowymi, romansem, wszystko podporządkowując wartkiej akcji i przygodowej fabule. Film został określony mianem jednej z najbardziej widowiskowych nowozelandzkich produkcji swojego czasu.

We Wrocławiu projekcji The Te Kooti Trail będzie towarzyszył występ Nowozelandczyka Christophera Hainswortha. W Operze Wrocławskiej artysta zagra na fortepianie. Wcześniej z podobnym programem pojawił się w Centrum Studiów o Nowej Zelandii na Uniwersytecie Londyńskim. Oprócz The Te Kooti Trail muzycznie zilustrował tam kolejny film Haywarda - A Takapuna Scandal (1928). Jego przygoda z kinem niemym rozpoczęła się serią koncertów podczas nowozelandzkiego tournée w 2003 roku, z powodzeniem powtórzonych w 2006 i 2008. Często z występami odwiedza też Saint Tropez Antipodean Film Festival. Christopher Hainsworth znajduje się w czołówce nowozelandzkich i francuskich muzyków klasycznych. Gry na fortepianie, klawikordzie i organach uczył się w Nowej Zelandii, Francji i Belgii. Na uniwersytecie w Tuluzie obronił doktorat. Zamieszkał z rodziną na francuskiej prowincji, w niewielkiej wiosce niedaleko Bordeaux, wybierając karierę artysty koncertującego, wirtuoza i kreatywnego performera. Podczas koncertów stosuje strategię wyzwalania obrazów, historii i emocji za pomocą muzyki, często eksperymentując z możliwościami instrumentu. Testuje granice, do jakich może dotrzeć instrumentalista w relacji z żywą, reagującą publicznością. Hainsworth, nawiązując do klimatu połowy XIX wieku, okresu, w którym rozgrywa się akcja The Te Kooti Trail oraz lat 20. XX wieku, kiedy film został zrealizowany, w programie występu połączył muzykę europejską z motywami maoryskimi, popularne melodie z klasycznymi wątkami, m.in. tematami Edvarda Griega oraz uwerturą opery Rossiniego William Tell.

Agnieszka Szeffel